و کل انسان الزمناه طائره فی عنقه
وَ کُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً «13»
و کارنامه‌ى هرانسانى را در گردنش بسته‌ایم و روز قیامت براى او نوشته‌اى بیرون آوریم که آن را در برابر خود گشوده مى‌بیند.
نکته ها
کلمه‌ى «طائِرٍ» در آیه، کنایه از عمل انسان است، زیرا اعمال انسان همچون پرنده پرواز دارد تا به صاحبش برسد و پرونده عمل هر کس، از خیر و شرّ، به گردنش آویخته مى‌شود.
در قرآن بارها به مسأله نامه‌ى عمل اشاره شده و در آیات مختلف نکاتى مطرح گردیده است، از جمله:
1- نامه‌ى عمل براى همه است. کُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ ...
2- در آن نامه چیزى فروگذار نشده است. «لا یُغادِرُ صَغِیرَةً وَ لا کَبِیرَةً» «1»
3- مجرمان از آن مى‌ترسند. «فَتَرَى الْمُجْرِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا فِیهِ» «2»
4- خود انسان با خواندن نامه‌ى عملش، حاکم و داور است. «اقْرَأْ کِتابَکَ کَفى بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً» «3»
5- رستگاران، کتابشان به دست راست داده مى‌شود و دوزخیان به دست چپ. أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ ... بِشِمالِهِ «4»
پیام ها
1- حساب و کتاب، براى همه است واستثنا ندارد. کُلَّ إِنسانٍ
2- همه‌ى انسان‌ها با کارت شناسایىِ اعمال، در محشر حضور پیدا مى‌کنند. «کُلَّ إِنسانٍ أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ»
3- عمل انسان، ملازم انسان است. أَلْزَمْناهُ ... فِی عُنُقِهِ
4- سعادت و شقاوت انسان بستگى به اعمال خود او دارد، نه عوامل اتفاقى مانند شانس و اقبال. أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ ...
5- براى خدا همه‌ى عمل‌ها روشن است، به گردن آویختن نامه‌ى اعمال، براى فهمیدن خود انسان است. «نُخْرِجُ لَهُ»
6- همه‌ى اعمال و حرکات انسان ثبت مى‌شود. گرچه ثبت اعمال در دنیا براى انسان محسوس نیست، ولى در قیامت، کارنامه‌ى عمل او گشوده و افشا خواهد شد. «کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً»